Công ty Cổ phần Thương mại Thái Hưng, nổi danh trong ngành thép xây dựng, đã quyết định mở rộng lĩnh vực hoạt động sang bất động sản. Tuy nhiên, hành trình “lấn sân” của doanh nghiệp này không hề suôn sẻ mà gặp phải không ít thử thách và trở ngại. Những dự án bất động sản đầu tay của Thái Hưng, từ Khu đô thị mới Việt Bắc đến Thái Hưng Eco City, đã trải qua nhiều khó khăn, từ việc chậm tiến độ đến các tranh chấp pháp lý. Bài viết này sẽ delves vào quá trình đầy sóng gió của Thái Hưng trong việc triển khai các dự án bất động sản và nêu bật những vấn đề mà công ty gặp phải.
Dự án đầu tay nhiều trắc trở của Công ty Thái Hưng
Trước đây, trong các bản tin của Đầu tư Chứng khoán, thông tin về Công ty Cổ phần Thương mại Thái Hưng đã được đề cập nhiều lần. Được biết đến như một “đại gia” trong ngành thép, Thái Hưng nổi bật với chiến lược tìm kiếm và thu gom cổ phần từ các doanh nghiệp nhà nước sở hữu các lô đất giá trị. Mặc dù vậy, bất động sản đã luôn là lĩnh vực hấp dẫn mà công ty này mong muốn khai thác từ lâu.
Khu đô thị mới Việt Bắc
Vào ngày 27/6/2011, UBND tỉnh Thái Nguyên đã chính thức cấp phép cho Công ty Thái Hưng thực hiện dự án Khu đô thị mới Việt Bắc, với diện tích gần 95 ha tại hai phường Tân Lập và Gia Sàng. Dự án này dự kiến hoàn thành trong vòng năm năm, từ 2011 đến 2016, với tổng vốn đầu tư lên tới 1.200 tỷ đồng. Tuy nhiên, trước khi dự án này được triển khai, vào ngày 18/1/2012, UBND TP. Thái Nguyên đã công bố một quy hoạch chi tiết mới, mở rộng Khu đô thị Việt Bắc thành Khu đô thị Thái Hưng (Thái Hưng Eco City), với tổng diện tích lên tới 196,8 ha.
Ngày 3/8/2012, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Thái Nguyên đã cấp giấy chứng nhận đầu tư cho dự án Thái Hưng Eco City. Mặc dù được cấp phép, dự án này không được triển khai trong suốt năm năm tiếp theo. Đến tháng 7/2017, UBND tỉnh Thái Nguyên đã phải ra quyết định chấm dứt hoạt động và thu hồi giấy chứng nhận đầu tư của dự án này.
Nhà máy Luyện cán thép Gia Sàng
Vào tháng 7 năm 2016, Công ty Cổ phần Luyện cán thép Gia Sàng, một doanh nghiệp nhà nước đã được cổ phần hóa vào năm 2006 nhưng gặp khó khăn trong nhiều lần tái cơ cấu và ngừng hoạt động từ năm 2013 do nợ nần chồng chất, đã tiến hành tổ chức một phiên đấu giá các tài sản của mình. Trong bối cảnh đó, Công ty Thái Hưng đã tham gia đấu giá và giành chiến thắng, mua lại tài sản là Nhà máy Luyện cán thép Gia Sàng cùng khu đất thuê dài hạn 50 năm (đến năm 2047) với diện tích lên đến 226.862 m2. Giá đấu thành công là 56,8 tỷ đồng, cao hơn giá khởi điểm 50 triệu đồng.
Tiếp theo đó, vào ngày 23/9/2016, UBND tỉnh Thái Nguyên đã ban hành Quyết định 2448/QĐ-UBND, chính thức thu hồi gần 214.000 m2 đất thuộc quyền sở hữu của Công ty Gia Sàng để giao cho Công ty Thái Hưng thuê. Công ty Thái Hưng đã cam kết trước các cổ đông của Gia Sàng rằng sẽ thực hiện đầy đủ các điều kiện được nêu ra khi tham gia đấu giá, trong đó bao gồm việc đầu tư xây dựng, cải tạo và khôi phục hoạt động của Nhà máy Luyện cán thép Gia Sàng, đồng thời tạo công ăn việc làm cho người lao động địa phương. Tuy nhiên, vào cuối năm 2016, công ty này đã quyết định ngừng hoạt động của nhà máy với lý do quy mô nhỏ, công nghệ lạc hậu, và thiết bị đã bị hư hỏng nhiều. Nhà máy sau đó đã bị tháo dỡ, không còn tiếp tục hoạt động như cam kết ban đầu.
Dự án Thái Hưng Eco City mới
Tại địa điểm của Nhà máy Luyện cán thép Gia Sàng, Công ty Cổ phần Thương mại Thái Hưng đã chính thức nộp đơn xin chủ trương để thực hiện một dự án mới mang tên Thái Hưng Eco City. Vào tháng 11 năm 2017, UBND tỉnh Thái Nguyên đã phê duyệt kế hoạch này, đồng ý cho công ty tiến hành các bước tiếp theo. Đến ngày 25 tháng 12 năm 2017, UBND tỉnh đã giao cho Thái Hưng nhiệm vụ lập quy hoạch chi tiết xây dựng dự án, với tỷ lệ 1/500. Chỉ hai ngày sau, vào ngày 27 tháng 12 năm 2017, quy hoạch chi tiết của dự án đã được chính thức phê duyệt.
Vào ngày 29 tháng 10 năm 2018, UBND tỉnh Thái Nguyên đã chính thức cho phép Công ty Thái Hưng chuyển đổi mục đích sử dụng của gần 21,4 ha đất từ Nhà máy Luyện cán thép Gia Sàng sang mục đích phát triển dự án Khu đô thị mới Thái Hưng Eco City. Đây là một dự án bất động sản quan trọng, đánh dấu bước đầu tiên của Thái Hưng trong lĩnh vực này. Dự án dự kiến sẽ có quy mô dân số khoảng 3.800 người và tổng mức đầu tư lên tới hơn 2.000 tỷ đồng. Sau đó, dự án này đã được đổi tên thành Crown Villas.
Khiếu nại và thanh tra
Năm 2018, liên quan đến khu đất của Nhà máy Luyện cán thép Gia Sàng, ông Lê Xuân Hộ và bà Vũ Thị Kiều Oanh, cư trú tại tổ 14, phường Gia Sàng, TP. Thái Nguyên, đã chính thức gửi đơn khiếu nại lên Công ty Thái Hưng và các cơ quan chức năng về quyết định thu hồi đất của tỉnh Thái Nguyên. Trong đơn khiếu nại, họ cáo buộc rằng việc thi hành án đã kê biên các tài sản của Công ty Gia Sàng không phải là tài sản thế chấp cho Ngân hàng Công Thương, nhưng lại được sử dụng để đảm bảo thi hành án cho ngân hàng này, gây thiệt hại đến quyền lợi của họ. Ông Hộ và bà Oanh cho biết rằng họ đã dùng tài sản của mình để bảo lãnh cho Công ty Gia Sàng vay vốn từ Ngân hàng Đông Á, và sự việc này đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của họ.
Hơn nữa, ông Hộ và bà Oanh cũng yêu cầu làm rõ việc Công ty Thái Hưng, sau khi được giao đất thuê với mục đích khôi phục Nhà máy Luyện cán thép Gia Sàng, lại đã chuyển đổi mục đích sử dụng đất thành dự án bất động sản. Vào ngày 30 tháng 7 năm 2018, Thanh tra Bộ Tư pháp đã phát hành kết luận thanh tra nhằm xác minh các tố cáo liên quan đến quá trình tổ chức thi hành án và bán đấu giá tài sản. Kết luận này chỉ ra rằng quá trình bán đấu giá tài sản của Công ty Gia Sàng đã thiếu sự khách quan và minh bạch, làm tổn hại đến quyền lợi của bà Vũ Thị Kiều Oanh, người đã bảo lãnh cho Công ty Gia Sàng vay vốn từ Ngân hàng Đông Á.
Vào ngày 18 tháng 1 năm 2019, dựa trên văn bản từ Ban Dân nguyện thuộc Uỷ ban Thường vụ Quốc hội kèm theo đơn khiếu nại của bà Vũ Thị Kiều Oanh, Văn phòng Chính phủ đã gửi công văn tới UBND tỉnh Thái Nguyên, yêu cầu làm rõ quy trình bán đấu giá tài sản của Công ty Gia Sàng. Công văn này truyền đạt ý kiến của Phó Thủ tướng Trương Hoà Bình, đề nghị tỉnh Thái Nguyên xem xét lại toàn bộ vụ việc. Tuy nhiên, trong văn bản trả lời vào ngày 30 tháng 11 năm 2019, UBND tỉnh Thái Nguyên khẳng định rằng quy trình bán đấu giá đã hoàn toàn tuân thủ đúng các quy định pháp luật và bác bỏ các cáo buộc của bà Oanh.
Đến tháng 6 năm 2022, Tổ công tác của Thanh tra Chính phủ đã làm việc tại tỉnh Thái Nguyên trong vòng năm ngày để kiểm tra và rà soát các vấn đề liên quan đến việc thu hồi và cho thuê đất của Công ty Luyện cán thép Gia Sàng cũng như quá trình chuyển đổi mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án Thái Hưng Eco City. Tuy nhiên, tính đến thời điểm hiện tại, kết quả của cuộc thanh tra này vẫn chưa được công bố công khai.
Việc Công ty Thái Hưng trúng đấu giá khối tài sản gắn liền với khu đất của Công ty Gia Sàng với giá 56,8 tỷ đồng đã thu hút sự chú ý đáng kể từ dư luận. Điều này càng trở nên đáng chú ý hơn khi khu đất này vào thời điểm năm 2017 được định giá cao hơn nhiều so với mức giá đấu thành công. Sự chênh lệch lớn giữa giá trị thực tế và giá đấu giá khiến nhiều người đặt câu hỏi về tính minh bạch và công bằng trong quy trình đấu giá.
Trao đổi với Báo Đầu tư Chứng khoán, luật sư Phạm Quang Xá, Giám đốc Công ty Luật XTVN và là thành viên Đoàn Luật sư TP. Hà Nội, đã bày tỏ quan điểm rằng, theo các quy định hiện hành về đấu giá, Công ty Thái Hưng lẽ ra chỉ được phép sử dụng khu đất của Nhà máy Gia Sàng theo hợp đồng thuê mới, như quy định tại Khoản 5, Điều 79 của Nghị định số 43/2014/NĐ-CP, ban hành ngày 15/5/2014. Tuy nhiên, các cơ quan có thẩm quyền tỉnh Thái Nguyên đã phê duyệt dự án chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất công nghiệp sang đất hỗn hợp (bao gồm các công trình dịch vụ thương mại, văn phòng và nhà ở) mà không thông qua đấu giá, điều này không phù hợp với Khoản 1, Điều 118 của Luật Đất đai 2013.
Theo luật, việc giao đất và cho thuê đất không đúng loại đất và hình thức sử dụng ban đầu của Công ty Gia Sàng phải được thực hiện thông qua đấu giá công khai. Việc chuyển mục đích sử dụng đất chỉ được áp dụng cho các dự án mà chủ đầu tư đã nhận chuyển nhượng hoặc tự thỏa thuận giải phóng mặt bằng với người sử dụng đất theo giá thị trường, nhằm đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong việc sử dụng tài sản công.
Các dự án khác gặp khó khăn của Công ty Thái Hưng
Ngoài dự án Thái Hưng Eco City, Công ty Thái Hưng còn đảm nhận vai trò chủ đầu tư cho một số dự án lớn khác như Khu dân cư số 10 phường Gia Sàng, Khách sạn và trung tâm tổ chức sự kiện Việt Bắc Sunrise, Dự án BT đường Thanh niên Xung phong, và Tổ hợp chợ truyền thống cùng trung tâm thương mại dịch vụ Gia Sàng. Các dự án này đều nằm trên khu đất rộng gần 200 ha trước đây từng được giao cho dự án Việt Bắc mở rộng. Thế nhưng, không ít trong số những dự án này gặp phải vấn đề nghiêm trọng về tiến độ và quản lý.
Cụ thể, dự án Tổ hợp chợ truyền thống và trung tâm thương mại dịch vụ Gia Sàng, tọa lạc tại phường Gia Sàng, TP. Thái Nguyên, là một ví dụ điển hình. Vào ngày 11 tháng 5 năm 2022, UBND tỉnh Thái Nguyên đã ra quyết định thu hồi 3.700 m2 đất dành cho dự án này. Đồng thời, cơ quan này cũng thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mà Công ty Hưng Thái Nguyên đã được cấp vào tháng 6 năm 2017. Quyết định thu hồi được đưa ra với lý do là doanh nghiệp tự nguyện trả lại khu đất, do dự án không được triển khai theo đúng tiến độ quy định. Dự án này, được cấp chứng nhận đầu tư từ tháng 2 năm 2015, đã không đạt được yêu cầu tiến độ và kế hoạch thực hiện.
Điều đáng chú ý là Công ty Hưng Thái Nguyên, được thành lập vào tháng 12 năm 2014 và hoàn toàn thuộc sở hữu của Công ty Thái Hưng, đã không thực hiện dự án đúng hẹn. Giám đốc và người đại diện pháp luật của Công ty Hưng Thái Nguyên là ông Nguyễn Duy Luân, cũng chính là người được ủy quyền quản lý phần vốn góp của Công ty Thái Hưng tại Hưng Thái Nguyên. Sự chậm trễ trong các dự án này không chỉ làm dấy lên lo ngại về khả năng quản lý và triển khai của Công ty Thái Hưng mà còn đặt ra câu hỏi về tính hiệu quả và minh bạch trong quá trình thực hiện các dự án bất động sản lớn của công ty.
Đầu năm 2024, UBND TP. Thái Nguyên đã yêu cầu các cơ quan liên quan tập trung vào việc phát triển cơ sở hạ tầng và tổ chức đấu giá các lô đất trong khuôn khổ 22 dự án trên địa bàn. Mục tiêu là thu ngân sách từ tiền sử dụng đất, trong đó bao gồm cả dự án Đầu tư xây dựng đường Thanh niên Xung phong, nằm tại phường Tân Lập, TP. Thái Nguyên.
Dự án này được UBND tỉnh Thái Nguyên phê duyệt và chọn Công ty Thái Hưng làm nhà đầu tư vào ngày 30 tháng 8 năm 2019. Dự án, theo hình thức đối tác công tư (PPP) với hợp đồng BT, có chiều dài 1,46 km và tổng mức đầu tư hơn 144 tỷ đồng. Theo thỏa thuận, Công ty Thái Hưng sẽ thực hiện dự án này để đổi lấy quyền thực hiện dự án Khu dân cư số 10 tại phường Gia Sàng, với diện tích 21,9 ha. Dù thời gian thực hiện hợp đồng được quy định là 270 ngày, đến nay, sau 5 năm, dự án Đầu tư xây dựng đường Thanh niên Xung phong vẫn chưa được hoàn thành.
Những khó khăn trong các dự án bất động sản của Công ty Thái Hưng không chỉ là thử thách đối với chính doanh nghiệp mà còn là bài học quý giá về quản lý dự án và tuân thủ pháp luật trong ngành bất động sản. Các trắc trở liên quan đến quy hoạch, đấu giá và chuyển mục đích sử dụng đất đã làm rõ rằng, sự thành công trong lĩnh vực này đòi hỏi sự minh bạch và cam kết không ngừng. Để vượt qua giai đoạn “vất vả” này, Thái Hưng cần phải khắc phục những tồn tại và hoàn thiện quy trình để khôi phục lại uy tín và đạt được thành công bền vững trong tương lai.
Duanbatdongsanthainguyen cảm ơn bạn đã quan tâm và theo dõi bài viết.
